👉 HİÇ OLMAZSA BU FIRSATI DEĞERLENDİRELİM 👈

Bartın 1991 yılında İl statüsüne kavuştu. Bir İl’in geleceğini planlayacak olan, o İl’de yaşayanların tümünün uzlaşısı ile oluşturulacak bir plan; hiç kimsenin haberi olmadan, hiç kimsenin umursamadığı bir şekilde, birileri tarafından ben yaptım oldu anlayışı ile hazırlandı. Hem de il statütüsüne kavuştuktan tam tamına on sekiz yıl sonra plan ortaya çıktı. O çıkıştan sonra yaşayarak bu planın önemi anlaşıldı, ama iş işten de geçmiş oldu. 

Olanaklı olsa, Bartın İl’indeki atanmış ve seçilmişlerin tamamına Sim City oyununu oynama zorunluluğu getirirdim. Planlamanın stratejisini, önemini, avantajlarını ve dezavantajlarını görmeleri için sanal bir ortamda çalışma yapmalarını sağlardım. Planlamada yapılan bir hatanın nelere yol açacağını böylelikle görmüş olurlardı. Neden mi önemli bu oyun;

Sim City; oyuncunun bilgisayar ortamında kendi kentini kurmasını ve yönetmesini sağlayan bir strateji-simülasyon oyunudur. İlk üç versiyonu Maxis, Sim City 4 ise Electronic Arts tarafından hazırlanıp piyasa sürülmüştür. Sim City 1989'den bu yana strateji türü oyun severlerin büyük oranda ilgi kapsamındadır. 

Sim City, bütçesinden planlamasına, yapılanmasından trafik-su-elektrik gibi konulara, çok ayrıntılı bir bilgisayar oyunudur. Hatta, bazı üniversitelerde şehir planlama ve yönetim derslerinde destek programı olarak yararlanılmakta. Amerika da bazı belediyelerde simülasyon programı olarak kullanılmaktadır. Oyun birçok uzman tarafından bir simülasyon programı olarak kabul görmektedir zaten.

Sim City’de, Bartın İl’inin coğrafyasını çizip, çevre yollarını, otoyolları, meydanları, ticari, endüstriyel, yerleşim merkezleri, bütün güzel eserleri ile yeni baştan (ya da aslının aynısı) olarak şekilde yaratıp bu şehrin planlamasına soyunabilirsiniz.  İster Park ve Bahçeler biriminizi çok çalıştırıp makyaj çalışması yapabilir, ister plansız rastgele yapılaşma yapabilir, isterseniz de zaten dar ve yetersiz yolları demir ferforje ile bölerek trafiği aksatırsınız. Bunları bu simülasyon oyununda yaptığınızda sonuçlarını da görürsünüz. En azından oyun da başarısız olursunuz. İsterseniz Milletvekili olup, birinci sınıf tarım arazisi üzerine Üniversite kurarsınız. Nasıl olsa itiraz eden yok diye İl’in en verimli tarım arazisi üzerine kimyasal üretim yapacak organize sanayi bölgesi yerleştirirsiniz. 1991 yılından 2007 yılına kadar farkına varmadığınız bu planın ne kadar önemli olduğunu artık kavradınız. Hiç olmazsa bu önemini kavradığınız bu planı bir oyun üzerinde simile edin de sonuçlarını görün. İsterseniz kamuoyuna açık oynayın da bu oyundaki başarınızı hep birlikte görelim. 

2025 yılı Türkiye Yatırım Programı içinde yer alan Zonguldak-Bartın-Karabük planlama Bölgesi Çevre Düzeni Planı hazırlanacaktır. Bu planlama bölgesi içinde yer alan “Filyos Vadisi Projesi” nedeniyle bu plan yeniden hazırlanacağı aşikardır. İşte bu bizim için bir fırsattır. Zonguldak ve Karabük İl’lerinde şimdiden çalışmalar ve hazırlıklar yapılmaktadır. Bartın ise ne yazık ki derin bir uykudan halen daha uyanamamaktadır. Geçmiş dönemlerde “Filyos Vadisi Projesi” ne bakışımız sadece beyaz yakalılara konut yapmaktı. Bu bakış açısı değişmeli. 

3984 sayılı İmar Kanunu'nun “Tanımlar” başlığını taşıyan 5. maddesinde çevre düzeni planı, “Ülke ve bölge plan kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen plan” dır. İşte yürürlükte olan bu planı şimdiden incelemeniz çok ama çok önemlidir. Bu planı inceleyin ki, yeni hazırlanacak planda plansızlığa yol açmayın. 

Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın amacı; 

• Planlama Bölgesi’nin hedef ve stratejilerini belirlemek, 

• Koruma – kullanma dengesini kurmak, 

• Farklı temel ekonomik sektörlerin gelişme hedeflerini, sürdürülebilirlik bağlamında sağlıklı bir çevrede geliştirmek, 

• Çevreyi sürdürülebilir kılma ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak üzere arazi kullanım kararlarını belirlemek, kentsel ☍ve kırsal gelişmeleri değerlendirmek ve yönlendirmek, 

• Planlama Bölgesi’nin doğal, tarihsel ve kültürel değerlerini korumak, 

• Alt ölçeklerde hazırlanacak her türde fiziki ve sosyo-ekonomik plan ve projelere esas oluşturacak planlama kararlarını oluşturmaktır.

2007 yılında yürürlüğe giren plan, yukarıda sıralanan amaçlara hizmet ediyor mu? Etmediğini yaşayarak halen daha öğrenmediniz mi? Bu sorular öncelikle atanmış ve seçilmişlere. 2025 yılı içinde 1/100.000 Çevre Düzeni Planı yapılacak olan İl’ler şimdiden paneller, çalıştaylar ve toplantılar yapmaktalar. Bartın’da ise ne gören ne de duyan var. 

Buradan açık çağrım var. Bartın TSO bu konuda önderlik yapmalı. Öncelikle Bartın İl’indeki tüm seçilmişlere (Belediye Başkanları, Belediye Meclis Üyeleri, İl Genel Meclis Üyeleri ile konu ile ilgili tüm STK’ların katılacağı bir panel düzenlemeli. Bu panelde 1/100.000 Çevre Düzeni Planı hakkında detaylı bilgi verecek konunun uzmanlarını (İstanbul Teknik Üniversitesi) davet ederek bu planlamanın ne kadar önemli olduğunu kavramaları sağlanmalı. 

Sonrasında Merkezi Yönetim ile Mahalli Yönetimin uyumunu sağlamak için çalıştaylar yapmalı. Bartın İl’inde yaşayan her ekonomik yapının ihtiyaçlarını (Lojistik Merkezi, Sanayi Sitesi, OSB, Tarım Entegrasyonu, Turizm vs.) ortaya çıkartacak çalıştaylar sürdürülmeli. İhtiyaç duyulan tüm talepler toplanmalı ki sonrasında ihtiyaçları büyük bir oranda karşılayabilen bir plan ortaya çıksın. Çıksın ki anlamsız bir yere köprü yapılmasın, Sulu tarım yapılacak sulama alanı içerisine OSB kurmak düşünülmesin.

Bartın TSO bu tarihi görevi üstlenmelisiniz. Yoksa, içinde bulunduğumuz koşullar sürer gider. Gelin bu konuda girişimlerde bulunun. 

(Sendika.Org un 14 ŞUBAT 2025 tarihli sayısında yayınlanan Yaşar Cengiz ALPAN köşe yazısı)