NESBETSÜZ

  Nesbetsüz yerel ağızda, söylenmeyecek lafi ulu orta ve abuk sabuk konuşmaya denir.
Patavatsızlıktır ve hoş olmayan bir davranıştır yani! Bu şekilde konuşana "nesbetsüz nesbetsüz konuşma" derler. Ben bu sözün sıklıkla kullanıldığı zamanlarda büyüdüm, günümüzde aynı sıklıkta kullanılıyor mu, bilemiyorum!?
  Hayatımda nesbetsüz olmamaya özen gösterdim ama çok da nesbetsüz insan gördüm, tanıdım! Yani bu konuda, gözlem anlamında oldukça deneyimliyimdir ve bolca da esprisini yaparım. Her dönemin, her kültürün de kendine özgü nesbetsüzleri vardır mutlaka! Takip edenler bilir, bu köşede arada bir yerel ağızla yazılmış, içinde mizah da barındıran şiirlerimi de paylaşırım.
  Bartın'ın eski halk kültürünü bilenlerden de; "bizi eski günlere götürdün ve çok güldürdün, bu tür şiirleri sıklıkla yaz" diyenler çok olmuştur. Bugün de neşem yerinde ki, "hep ciddi aşk şiirleri mi yazacaksın, hadi becerebilirsen yerel ağızla bir de nesbetsüz şiir yaz" dedim kendime... Oturdum, Bartin Halk Kültürü Kitabından aile lakapları ile yerel ağız sözlüğünü açtım. Malzeme bol olunca zaten dizeler de akiveriyor. Ortaya da böyle bir "nesbetsüz şiir" çıktı.
  Savaşlar, kavgalar, krizler, çocuk ve kadın öldürenlerle dolu kötü bir yılı geride bırakmaya hazırlandığımız şu günlerde, artık çoğunluğu mazide kalmış yerel ağızla, "nesbetsüz" bir kişiliğin dilinden eski zamanlara yolculukta inşallah sizler de keyif alırsınız okurken...

NESBETSÜZ DUYGULAA VAAKEN İÇİMDE
BEN SENI SEVEMEM BAŞGA BİÇİMDE
APIŞAK APIŞAK YÜRÜSEY BİLE
NAZLIBI CEYLANSIY SEN HEP GOZÜMDE

AMEDEN ÇIKDIY DA BI GÜN GARŞIMA
ARTAMUK HİSLERİ YAZDIY BAHDIMA
AZARMUK İŞİTDİM ANAMDAN EMME
NEY DEYEM, SEN DÜŞDÜY AŞKDA ŞANSIMA

YÜZÜYDE BAHAKLAA, SAÇIYDA AKLAA
PEK BIHOŞ URBAYDAKİ O SAÇAKLAA
Bİ KOLYE DAKMIŞIY BONDURUK GİBİ
O KOLYE İÇİNDE NEREMİ SAKLAA?

GALP GALBE EN BAHDİYAR GÜNÜMÜZDE
CINGANLAA ÇALACAK DÜVÜNÜMÜZDE
SEVİNÇTEN DUNCUKMUS MANDALAA GİBİ
EYDIŞIP DURACAZ HEP OMRÜMÜZDE

EÇCECÜK BEKLEYCEY, TAA VAKDIMUZ VAA
EVELİM DEYİNCE, BENİ GASIYA EPSELEK,
MEPSELEK DEYİLYİM EMME
EVCÜMÜK OLACAM SONSUZA GADAA

NAMAZA VAKITSUZ DURMA GADUNUM
ZENGÜNLÜK HAYALI GURMA GADUNUM
BEN SENDEN EN ÇOK DA ŞUNU İSDEERIM
ELEKCI GARISI OLMA GADUNUM

NE ZAMAN ACIKSAM GAANIMI ŞİŞÜ
ARADA BOSDANDAN ÇÜKÜNDÜR BİSÜ
YANINDA ISPUTNAN, BAZLAMAÇ OLSUN
ETMELLIM SOFRADA HORAZ DÖVÜŞÜ

PİRİNÇLI SÜTLACI CIVUK SEVERÍM
PUMPUM ÇORBASINI SOVUK SEVERIM
BEN HEPTEN TIYGIR VE KÖSEYİM EMME
ADAMDA GÖBEK VE BIYIK SEVERİM

TEL DOLAP ALTINDAN GEÇEESE GEME
HERGİLDE BÜYDEYİM NEY OLDU DEME
TÖKELEKDEN ALDUVUM OKGALI ZEHİRÜ
BU NEYKİ DEYİP DE, YAVILUP YIME

EPDESLIVE HÜNKÜRÜSEM GIZMA,YİRENME
KAFAYI ŞİŞÜRÜSEM DUYMAYVA, GÖRME
GUNDUZDEN BİTÜ BÜTÜN İŞİYİ
LÖKÜS IŞIVINDA TENTENE ÖRME

ŞU YÜREM HEP SENNEN DOLUP DAŞIYA BAK.
VEREM OLMADAN EYGIT AŞKIYA
AÇILIP SAÇILMA GABALAK GİBİ AĠNAMAM,
KAKARIM HER GÜN BAŞIYA

SANMAKI HEP BOOLE GARADAMAKYIM
NE GARAKGAVŞAKYIM, NE DE YAVŞAKYIM
O GEÇGÜN YAŞINDA, AHUR VAKDINDA
YABANIY DOVURDUVU DELI UŞAKYIM

BEN BOOLE GELDIM HEP BAK BU YAŞIMA
HABIRE MÖKELEK GONAA BAŞIMA
HAYIRLU EVLADA GALUSAY GEBE
GAVŞAK SULARINI BENSÜZ DAŞIMA

AYGIR HASANLAA, MUŞUK ANŞALAA
BARTIN DA NE GÖZEL DOSTLARIMIZ VAA
ZALIM GIZINIY GUYSÜN DEYZEMDEN
TAAA TOKMAKCIEYLİNE GADAA

HEPSİNİ ÇIVURCAM DÜVÜNÜMÜZE
GELSİNLEE O EN MESUT GÜNÜMÜZE
YATMADAN BİRER DE TÜTÜN SARARUZ
BUVAMLAA BEYİLDELLE PÖNKÜRÜVÜMÜZE

BU ŞİİR E KARŞILIK SEVGİLİNİN CEVABI İSE ....
''AAY ANAM, HAKGATEN PEK NESBETSÜZSÜY''

Ağnamam Anlamam Ahur vakdi ahir vakti, insanın ilerlemiş yaşı için kullanılan deyim Alduvum Ameden Aldığım Ansızın Apışak Doğuştan iki tarafa yatarak yürüyen kişi Artamuk Başkalarının kullandığı şeyler, artik Azarmuk = Azarlanmak Bahak Vücuttaki çil ve leke Bazlamaç Ozel bir sac üzerinde pişirilen ekmek çeşidi Beyildemek Dalgin haldeyken ya da uyurken korkup, sıçrayarak uyanmak Bişü - Pişir Bitü=Bitir Bonduruk Çifte koşulan hayvanların boynuna takılan ağaçtan alet Buva = Baba Büydey Buğday Civuk Sulu kıvamında Cingan Çingene Çivurmak Çağırmak Çükündür = Pazı bitkisinin yōremizdeki adı Dakmışıy=Takmışsın Duncukmak Azmak Duymayva = Duymayiver Eçcücük = Azıcık Elekci garısı = Sabah akşam hiç durmadan gezen bayan Emme Ama, fakat Epdeslik = El, yüz, bulaşık yıkanan yer, lavabo Epselek Uyuşuk, sersem kişi Evmek Acele etmek Evcümük Evine düşkün erkek Eydişmek Şakanın dozunu kaçırmak Eygitmek Bir eşya ya da kişiyi bir yerden bir yere götürmek, taşımak Gaanim = Karnim Gabalak Büyük yaprakli yabani bitki Gadaa, gadari Kadar Gadunum Kadınım Galusay Kalırsan Garadamak Sevilmeyen, sert bakışlı, geçimsiz kişi Garangavşak Çok yorgun, bitkin, çaresiz kişi Gasıya Kasiyor Gavşak suyu 1948'den bu yana Bartın'da çeşmelerden doldurulan, adına türküler yapılan içme suyu Geçgün = Geçkin Geme Büyük sıçan Gonaa = Konar Hergil İçine arpa, buğday gibi tahılların konulduğu büyükçe sandık Horaz Horoz Hünkürmek = Ses çıkararak burun silmek Isput Yöremizde yetişen, kökünden yemek yapılan bitki Löküs şivi Elektriklerin olmadığı zamanlarda kullanılan gaz lambası (lüks ışığı) Mökelek = Büyükbaş hayvanlara konup Isiran, asalak böcek Ney deyem = Ne diyeyim Pönkürük Yüksek sesli öksürük Pumpum çorbası Bartin yöresine ait çorba Şincik = Şimdi Şişü = Şişir Tel dolap = Buzdolabının olmadığı yıllarda yiyeceklerin saklandığı dolap Tentene = Dantel Tiygır = Zayıf, siska Tökelek Piryamcılar yokuşu başında halen faaliyetini sürdüren ticarethane Urba = Giysi Vakitsuz = Vakitsiz Yabaniy dovurduvu = Halk arasında kişilere söylenen aşağılayıcı söz Yavilup = Yanılıp Yirenme iğrenme Aygır Hasanlar, Muşuk Anşalar, Zalim Giziniy Guysün, Tokmakçıeyli Bartınlı aile lakapları

(Bartın Gazetesi’nin 20 Aralık 2024 tarihli sayısında yayınlanan Tarık ÇITAK yazısı)